نگفت آمده ام تا نماز به پا دارید و زکات دهید و فقه داشته باشید.نگفت آمده ام تا خردورزی کرده وفیلسوف شوید . گفت آمده ام تا فضیلت های اخلاقی کامل گردد و با اخلاق شوید .و اگر او نبود اخلاق کامل نمیشد زیرا کامل گشتن هر چیزی به فعلیت وعینیت یافتن آن است و با آمدنش تمام فضایل اخلاقی عینیت یافتند . برانگیختگی اش مبارک !‏

الگو های اخلاقی یکی از مباحث نسبتا پر اهمیت در اخلاق کاربردی است . هر چند فضیلت گروان به این مساله اهمیت بیشتری می دهند اما غایت گرا ها و وظیفه گرا ها هم در نوشته های خود  بر جایگاه الگو های اخلاقی در پیشبرد اخلاق فردی و اجتماعی تاکید دارند .کارکرد الگو های اخلاقی قابل فهم کردن ، ملموس سازی و در دسترس قرار دادن فضایل والای اخلاقی است .به عنوان مثال تلاشگر بودن و یا عادل بودن وقتی بیشتر قابل تبعیت می شوند که افراد دارای این صفات به عنوان سرمشق معرفی شوند و این فضایل عملا در حیطه واقعیت به اجرا در آمده باشند . بعضی از این الگو ها می توانند در ابعادی برای ما سرمشق باشند . مثلا می توانیم ادیسون یا بیل گیتس را در استفاده بهینه از خلاقیت های فردی وپشتکار بالا به عنوان نمونه های عملی مطرح نماییم . اما بعضی از الگو های اخلاقی در تاریخ بشر وجود دارند که قابلیت این را دارند که در تمامی ابعاد سرمشق وراهنمای زندگی انسان ها باشند . در فرهنگ های مختلف این الگو ها به فراوانی یافت می شود . بودا ، کنفسیوس ، مسیح ، زردتشت ، گاندی ومادر ترزا از این جمله اند.اما در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی ما الگویی وجود دارد که خود سرمشق سایر اسوه ها وجلودار آن هاست . اگر دیگران نمونه هایی برای عدالت ، انسانیت ، محبت ، تعقل ، تلاش و پیشرفت هستند ، این فرد کسی است که این مفاهیم از او انتزاع می شود ودر حقیقت منشاء و اصل این اصول اخلاقی است .عدالت ، انسانیت ، محبت ، ایثار و ..همگی از وجود او نشات گرفته و بی او مفاهیمی بی محتوا هستند .چرا که حق آن جاییست که علی است نه علی آن جایی که حق است . میلادش بر دوستدارانش مبارک باد.   

سر کلاس بودیم . خانم معلم وارد کلاس شد . روز شنبه بود . بعد از احوالپرسی خانم شروع کرد به تعریف این که دیروز به منزل آبابایش در یکی از روستا ها رفته بوده وکلی به او خوش گذشته .بعد از این که مقداری صحبت کرد ،گفت موقعی که داشتم از آبابایم خداحافظی میکردم تا به سمت شهر بیایم ؛ آبابایم این شیشه مربای آلبالو را داد و گفت این را به دانش اموزانت بده . من هم با خوشحالی قبول کردم .اما همین که آمدم از خونه آبابا بیرون بیایم ، گفت :دخترم ،فقط این آلبالو را مجانی به بچه ها نده .گفتم :آبابا ، بچه ها که پول ندارند تا پول مربا را بدهند .آبابا گفت من که پول نخواستم فقط اسم من را به بچه ها یاد بده .بعد از تعریف کردن این جریان خانم معلم با یک قاشق مربا خوری به هر یک ما یک قاشق مربا داد . می گفت دهانمان را باز کنیم تا مربا را در دهانمان که قاشق کثیف نشود .به هر روی این گونه من نوشتن آبابا را یاد گرفتم . و این بود شیرین ترین!! درسی که آموختم از معلم عزیز کلاس اول دبستانم سرکار خانم فاطمه متوسل الحق .هر چند که سالها ست ایشان را زیارت نکرده ام اما بسیار آرزومندم تا زمانی دوباره آن فرشته هبوط کرده را ببینم و بگویم که هنوز هم طعم آلبالو یش در دهانم هست و هنوز هم یادم هست که چگونه یکی از بچه ها را که کوتاه قد بود بلند میکرد تا بر روی تخته بنویسد وبه همین خاطر مدتی کمر درد شد واین که هنوز هم لباسم پر از آردی است که بر سر درس«آن مرد آرد دارد» بر روی شانه هایم گذاشته بود. بگویم هنوز هم خود را بیش از تمام معلمان واساتیدم مرهون او می دانم که از من مکتب گریخته،دانش آموزی عاشق مدرسه و درس ساخت . خانم معلم هرجا هستید سلام بر شما باد . روزتان مبارک

دراخلاق فضیلت محور یکی از بحث های مهم ، ایثار و عدالت و رابطه و جایگاه آنها و به طور عمیق تر ، اصلی و پایه ای بودن این دو می باشد . به عبارت دیگر این بحث مطرح است که یک نظام اخلاقی باید مبتنی بر ایثار باشد یا عدالت ؟ بر اساس کدام یک از این دو می توان یک نظام اخلاقی برتر و بهتر بنا نمود ؟ کدام یک از این دو با خصایل بشری سازگار تر بوده و به تحقق ارزش های یک نظام اخلاقی کمک بیشتری می نماید ؟ فارغ از فلاسفه اخلاق ، ادیان نیز در اخلاق مورد نظر خود بر یکی از این دو اصل تاکید کرده اند .مثلا دین مسیحیت و دائو بر ایثار و یهودیت وکنفسیوس بر عدالت تاکید ورزیده اند .درباره نظر اسلام نیز معمولا چنین مطرح می شود که اسلام آیینی عدالت محور است و مخصوصا در حیطه فقه و حقوق بر عدالت تاکید گسترده ای دارد .اما شاید در اسلام این مساله تفصیل بیشتری داشته باشد بدین صورت که عدالت مبنای اخلاق عوام و اکثریت مردم و ایثار مبنای اخلاق خواص و اقلیت مقرب باشد.بدین گونه که خواص جامعه اسلامی نه تنها از حقی بیش از سایر مردم برخوردار نیستند بلکه درمورد حق خودشان باید گذشت کرده و ایثار نمایند .مصادیق این امردر میان بزرگان ما بسیار به چشم می آید .از علی (علیه السلام ) که طعام خود را از تهیدستان جامعه نیز فروتر قرار داده بود تا حسین پسرش که در راه تحقق جامعه مدنی و بازگشت به سیره نبوی از حیات خود وعزیزان ـ که طبیعی ترین حق آدمی است ـ چشم پوشی نمود . به نظر می رسد در نظام اخلاقی اسلام، گذر از حق خویش و از اخلاق عدالت به ایثار و دیگر گروی ¹ دریچه ای است برای گذر از عوام بودن و وارد حیطه خواص شدن . راهی که به هیچ وجه مسدود نمی باشد .

به مناسبت ماه محرم :

نشسته سایه ای از آفتـــــــــاب بر رویش                                          به روی شانه توفان رهاست گیسویش

ز دور دست ســــــــــواران دوباره می آیند                                          که بگـذرند به اسبان خویش از رویـش  

 کسی بزرگتر از امتـــــــــــحان ابراهــــیم                                          کسی چنانکه به مذبح برید چـــاقویش   

کجاست یوســـــــــف مجروح پیرهن چاکم                                         که باد از دل صحرا می آورد بویــــــــش       

نشسته است کنارش کسی که می گـرید                                        کسی که دست گرفته به روی پهلویش  

هزار مرتبه پرسیده ام ز خود : اوکیــست؟                                         که این غریب نهادست سر به زانویش   

کسی در آن طرف دشت ها نه معلوم است                                       کجای حادثه افتاده است بازویــــــــش   

کسی که با لب خشک وترک ترک شده اش                                        نشسته تیر به زیر کـــــــــــمان ابرویش

کسی ست وارث این دردها که چون کوه است                                  عجب که کوه ز ماتم سپید شد مویـش

عجـــب که کوه شده چون نسیم سرگردان                                        که عشق میکشد از هر طرف به هر سویش

طلوع می کند اکــنون به روی نیزه سری                                           که روی شانه طوفان رهاست گیسویش

                                                                                                 شاعر معاصر :فاضل نظری