دراخلاق فضیلت محور یکی از بحث های مهم ، ایثار و عدالت و رابطه و جایگاه آنها و به طور عمیق تر ، اصلی و پایه ای بودن این دو می باشد . به عبارت دیگر این بحث مطرح است که یک نظام اخلاقی باید مبتنی بر ایثار باشد یا عدالت ؟ بر اساس کدام یک از این دو می توان یک نظام اخلاقی برتر و بهتر بنا نمود ؟ کدام یک از این دو با خصایل بشری سازگار تر بوده و به تحقق ارزش های یک نظام اخلاقی کمک بیشتری می نماید ؟ فارغ از فلاسفه اخلاق ، ادیان نیز در اخلاق مورد نظر خود بر یکی از این دو اصل تاکید کرده اند .مثلا دین مسیحیت و دائو بر ایثار و یهودیت وکنفسیوس بر عدالت تاکید ورزیده اند .درباره نظر اسلام نیز معمولا چنین مطرح می شود که اسلام آیینی عدالت محور است و مخصوصا در حیطه فقه و حقوق بر عدالت تاکید گسترده ای دارد .اما شاید در اسلام این مساله تفصیل بیشتری داشته باشد بدین صورت که عدالت مبنای اخلاق عوام و اکثریت مردم و ایثار مبنای اخلاق خواص و اقلیت مقرب باشد.بدین گونه که خواص جامعه اسلامی نه تنها از حقی بیش از سایر مردم برخوردار نیستند بلکه درمورد حق خودشان باید گذشت کرده و ایثار نمایند .مصادیق این امردر میان بزرگان ما بسیار به چشم می آید .از علی (علیه السلام ) که طعام خود را از تهیدستان جامعه نیز فروتر قرار داده بود تا حسین پسرش که در راه تحقق جامعه مدنی و بازگشت به سیره نبوی از حیات خود وعزیزان ـ که طبیعی ترین حق آدمی است ـ چشم پوشی نمود . به نظر می رسد در نظام اخلاقی اسلام، گذر از حق خویش و از اخلاق عدالت به ایثار و دیگر گروی ¹ دریچه ای است برای گذر از عوام بودن و وارد حیطه خواص شدن . راهی که به هیچ وجه مسدود نمی باشد .