الگو های اخلاقی یکی از مباحث نسبتا پر اهمیت در اخلاق کاربردی است . هر چند فضیلت گروان به این مساله اهمیت بیشتری می دهند اما غایت گرا ها و وظیفه گرا ها هم در نوشته های خود بر جایگاه الگو های اخلاقی در پیشبرد اخلاق فردی و اجتماعی تاکید دارند .کارکرد الگو های اخلاقی قابل فهم کردن ، ملموس سازی و در دسترس قرار دادن فضایل والای اخلاقی است .به عنوان مثال تلاشگر بودن و یا عادل بودن وقتی بیشتر قابل تبعیت می شوند که افراد دارای این صفات به عنوان سرمشق معرفی شوند و این فضایل عملا در حیطه واقعیت به اجرا در آمده باشند . بعضی از این الگو ها می توانند در ابعادی برای ما سرمشق باشند . مثلا می توانیم ادیسون یا بیل گیتس را در استفاده بهینه از خلاقیت های فردی وپشتکار بالا به عنوان نمونه های عملی مطرح نماییم . اما بعضی از الگو های اخلاقی در تاریخ بشر وجود دارند که قابلیت این را دارند که در تمامی ابعاد سرمشق وراهنمای زندگی انسان ها باشند . در فرهنگ های مختلف این الگو ها به فراوانی یافت می شود . بودا ، کنفسیوس ، مسیح ، زردتشت ، گاندی ومادر ترزا از این جمله اند.اما در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی ما الگویی وجود دارد که خود سرمشق سایر اسوه ها وجلودار آن هاست . اگر دیگران نمونه هایی برای عدالت ، انسانیت ، محبت ، تعقل ، تلاش و پیشرفت هستند ، این فرد کسی است که این مفاهیم از او انتزاع می شود ودر حقیقت منشاء و اصل این اصول اخلاقی است .عدالت ، انسانیت ، محبت ، ایثار و ..همگی از وجود او نشات گرفته و بی او مفاهیمی بی محتوا هستند .چرا که حق آن جاییست که علی است نه علی آن جایی که حق است . میلادش بر دوستدارانش مبارک باد.
|
یک چیزی که خیلی وقت است دارد قلقلکم می دهد این سوال است که آیا معیار های اخلاقی جهان مجازی با معیارهای اخلاقی جهان واقعی متفاوت است ؟ آیا می شود نظام اخلاقی ای مستقل ار نظام اخلاقی واقعی برای فضای اینترنت طراحی کرد ؟ مثلا آیا رعایت آدابی مثل سلام وعلیک و احوالپرسی در محیط وب لازم است ؟ آیا احترام گذاردن به شخصی که با او در مسنجر گفتگو می نماییم ضرورتی دارد ؟ آیا باید ونباید های موجود در اجتماع مثل شوخی وخنده با جنس مخالف ( فارغ از حکم فقهی آن ) در محیط وب ناشایست است ؟ آیا یک فرد متاهل می تواند عاشق دوستی مجازی شود ودر عین حال به همسر خود وفادار باشد ؟ به نظرم پاسخ هرچه که باشد در نظر گرفتن این نکته لازم است که هرچند فضای اینترنت باید ونباید های خاص خود و هنجارهای رفتاری نوینی را دارد؛ اما در واقع ، جهان مجازی ما از جهان واقعی و خارجی چندان انفکاک روشنی ندارد . مرزهای تعریف شده ای وجود ندارد تا ما را وادارد که بگونه ای دیگر عمل کنیم وبین رفتار خود در جهان مجازی و واقعی تفاوت قائل شویم . یک مثال کوچک این که همان طور که در جهان خارج اگر کسی به ما توهین کند ناراحت می شویم در محیط مجازی نیست عکس العملی مشابه داریم . هر چند می توانیم بر خلاف جهان واقع که متانت وادب به خرج می دهیم و جوابی به طرف نمیدهیم در جهان مجازی حقش را کف دستش بگذاریم و ما هم از خجالت او دربیاییم !
خارج از دستور : داشتم فکر میکردم که پدربزگم چقدر خوشبخت بوده که حرص نمی خورده سه روز است خط اینترنت ای دی اس الش وصل نمی شود وباید با دایل آپ کنار بیاید .. خوش به حالش !!
بعدالتحریر : خبری مرتبط دیدم از دوست وهمکار عزیزم دکتر مریدی . اینجا می تونید ببینید .
|